Welke plek geef je als organisatie aan thuiswerken? Hoe wil Nederland eigenlijk werken en reizen nu de Corona-maatregelen versoepeld zijn? De toenemende files laten zien dat het verlangen naar business as usual niet te ontkennen valt. Maatwerk is vereist, maar hoe ziet dat maatwerk eruit en welke grote gemene delers zijn er te onderscheiden? We legden vier dimensies bloot die leidinggevenden én werknemers verder op weg helpen met hybride werken en duurzame mobiliteit.
De methodiek om hierachter te komen is niet heel ingewikkeld. Ga niet volgende week, maar vandaag nog in gesprek met de mensen die het betreft want hybride werken vraagt om een grote gedragsverandering. Het raakt verwachtingen, vraagt erom afspraken te maken en gaat over inclusiviteit en diversiteit. Het heeft impact op performance management. Vraag werknemers wat ze nodig hebben. Binnen Anders Reizen is dit gesprek de afgelopen maanden gevoerd, zowel tussen bedrijven als op de afzonderlijke werkvloeren. Anders Reizen doet tegelijkertijd onderzoek naar verschillende belangen en voorkeuren van werkgevers en werknemers uit alle lagen van de organisatie. Wat valt op?
Keuzepakket
We willen zo graag ‘one size fits all’, dat we soms over het hoofd zien dat toewerken naar een nieuwe werkelijkheid stapsgewijs gaat. Sommigen kunnen de stappen sneller zetten dan anderen. Digitale vaardigheden, behoefte aan sociaal contact en een geschikte thuiswerkplek zijn allemaal factoren die meespelen. In de huidige krappe arbeidsmarkt bied je (jonge) medewerkers een aantrekkelijk perspectief met keuzevrijheid, aandacht voor ‘wellbeing’ en flexibiliteit. Degelijke thuiswerkmaterialen, een thuiswerkvergoeding, de mogelijkheid om naar kantoor te gaan en gebruik te maken van OV, lease-fiets, deelmobiliteit of elektrisch vervoer. De ervaring leert dat organisaties die werken met keuzepakketten beter in staat zijn om nieuw personeel te werven.
Praktische tip voor leidinggevende: Ga niet volgende week, maar vandaag nog in gesprek met je team en maak gezamenlijk afspraken over waar, hoe vaak en wanneer je gaat samenwerken met je collega’s. Dit kun je vastleggen in een Teampact: ‘Empower je team’.
Praktische tip voor werknemer: Bedenk voor welke werkzaamheden je op kantoor moet zijn en voor welk type werk je het beste vanuit huis kan werken. Zet op papier wat jouw ideale mix is, kijk goed welk type werk bij welke plek hoort en welke manier van reizen past daarbij.
‘Early adaptors’ en ‘late followers’
Mensen zijn gewoontedieren en koesteren de ritmes, rituelen en gewoontes die ze in het werkzame leven hebben ontwikkeld. Dit betekent dat elke organisatie ‘early adopters’ en ‘late followers’ kan onderscheiden. Niet iedereen zit te springen om de nieuwste smartphone, leaseauto of thuiswerkplek met spullen van de baas. Wanneer dit in beeld is kan op een ontspannen manier gekeken worden wat voor welke groep een passend uitgangpunt is. Als hybride werken inzet wordt van een discussie waarin je voor of tegen bent, werk je weerstand en polarisatie in de hand. Het kan zomaar ‘believers’ en ‘disbelievers’ opleveren. Maak van een hybride werkvloer geen strijdtoneel. Het gaat uiteindelijk om een structurele verandering die werkgeluk, vitaliteit (fysiek, mentaal en emotioneel) en productiviteit positief zal beïnvloeden.
Praktische tip voor leidinggevende: Er bestaat geen ‘one-size-fits-all’. Breng de richtlijnen van het hoger management in bij het team. Ga het gesprek aan met je team, wat wil iedereen afzonderlijk en reflecteer hierop in teamverband. Laat je mensen uitspreken wat voor hen werkt en wat niet, en waarom. Zo organiseer je feedback en draagvlak voor de keuzes erna: ‘agile approach’. Bespreek mogelijke dilemma’s van het hybride werken.
Reflectie moment voor werknemer: Leg de kernwaarden van jouw bedrijf naast jouw persoonlijke voorkeuren voor werken en reizen. Welke rol speelt duurzaamheid hierin? Onderzoek hoe jouw persoonlijke drijfveren aansluiten bij de waarden van jouw organisatie. Waar schuurt het?
Generaties en nieuw talent
Een ander element is tijd. Dat kent verschillende aspecten. Het heeft te maken met generaties binnen een organisatie. Respecteer medewerkers voor wie gezien willen worden omwille van carrière of het gesprek op de wandelgangen minder belangrijk wordt gevonden. Kijk bovendien hoe je met een nieuwe generatie stappen kunt zetten en nieuw talent behoudt en aan je bindt. En ‘bescherm’ de ervaren medewerker, die zich vaak een ‘lopende encyclopedie’ voelt voor nieuwkomers. Daarnaast is tijd ook een element waarmee je zaken niet op de spits hoeft te drijven. Een ‘agile benadering’ biedt je de ruimte om continue te leren en verkennend te bekijken hoe je invulling geeft aan het hybride werken in de praktijk.
Praktische tip voor leidinggevende: Talent woont overal. Met de toename van thuiswerken en virtueel werken, wordt jouw vijver van talent ineens veel groter. Ga in gesprek met HR over het werven van talent buiten de gebaande wegen.
Praktische tip voor werknemer: Vraag eens door bij collega’s (van een heel andere generatie) wat hij of zij belangrijk vindt als het gaat om thuiswerken, werken op kantoor en reizen. Wat drijft jou en jouw collega om naar kantoor te gaan, en welke rol speelt vertrouwen van je leidinggevende hierin?
Geduld
Tenslotte hangt tijd samen met geduld. Dat betekent dat mantra’s als ‘het is nu of nooit’ of ‘het is vijf voor twaalf’ onnodig zaken onder druk zet. Je spreekt hiermee vooral de groep aan, die je al overtuigd hebt dat het anders gaat. Het is de kunst om degenen die het gevoel hebben dat ze niet mee kunnen komen, te overtuigen. Aandacht voor ongehoorde stemmen vraagt een geduldige aanpak en een nieuwe luisterhouding. Luister naar nieuwe generaties die de werkvloer bestormen die minder op hebben met hiërarchie, historische bedrijfscultuur en ongeschreven regels. Wat zijn hun behoeften? Wat kunnen we leren van werknemers die al jarenlang ervaring hebben opgedaan? Er is een Afrikaans gezegde dat luidt: “wil je snel ga dan alleen, wil je ver komen, ga dan samen”. Een duurzame verandering kent maar één succescriterium: dat we uiteindelijk allemaal zijn aangekomen bij het punt dat we wilden bereiken.
Hugo Houppermans, directeur van de Coalitie Anders Reizen
Over de Coalitie Anders Reizen
De Coalitie Anders Reizen is een missie-gedreven samenwerkingsverband van 80 bedrijven. De Coalitie faciliteert bedrijven en het publieke debat om tot individuele en gezamenlijke acties te komen. De gemeenschappelijke ambitie van Anders Reizen is de CO2-uitstoot van zakelijk reizen te halveren in 2030 (per fte t.o.v. 2016). Hiervoor deelt het netwerk kennis en ‘best practices’ met elkaar.
Artikel-reeks over het werken van de toekomst en flexibele mobiliteit
Onder leiding van Laurentien van Oranje gingen stakeholders uit diverse branches met elkaar in gesprek over de vraag wat ‘hybride’ werken betekent voor een organisatie, en hoe je dit organiseert. In een serie artikelen blikken we terug op de panelgesprekken daarover, georganiseerd door de Coalitie Anders Reizen. Dit artikel is de eerste van de reeks.
