Uitwisseling van kennis helpt om keuzes te maken in de toekomst van werken en mobiliteit. De Coalitie Anders Reizen werkt daar hard aan en dat leidt tot nieuwe en waardevolle inzichten. Maar de roep om een geïntegreerde aanpak klinkt steeds luider: nog te vaak worden ‘mobiliteit’ en ‘werken’ als compleet verschillende werelden gezien. Samenvoegen van het denken over de toekomst van werk in combinatie met duurzame en flexibele mobiliteit is hard nodig. Verandering van hoe we werken leidt namelijk direct tot verandering in ons reizen. De tijd voor een nieuw kenniscentrum is aangebroken.
Kennis doet ertoe lijkt een vanzelfsprekende aanname, maar toch roept dit statement verschillende vragen op als het gaat over de toekomst van werk en duurzame en flexibele mobiliteit: over wat voor soort kennis hebben we het eigenlijk? Hoe en waar zijn de inzichten te vinden? Is het kennis van ervaringsdeskundigen, of zijn er ook deskundigen aan te wijzen die er wat langer en dieper over hebben nagedacht? Is er al voldoende kennis beschikbaar over het werk van de toekomst, of zijn de inzichten die sinds 2020 hebben opgedaan nog te pril en komt de reflectie hierover nog maar net op gang? Binnenkort publiceert de Coalitie Anders Reizen de resultaten van een grootschalig onderzoek naar weerstanden en overtuigingen rondom nieuwe manieren van werken en daarmee flexibele en duurzame mobiliteit. Een unieke combinatie die de logica van een integraal kenniscentrum onderstreept. Nog te vaak werken beide disciplines nog op de eigen ‘postzegel’.
Binnenkort publiceert de Coalitie Anders Reizen de resultaten van een grootschalig onderzoek naar weerstanden en overtuigingen rondom nieuwe manieren van werken en daarmee flexibele en duurzame mobiliteit
Andere aanpak
Veel disciplines waar organisaties profijt van hebben, kennen een ontstaansgeschiedenis die minstens net zo interessant is als het vakgebied zelf. Human Resource Management ontstond door ontwikkelingen in het personeelswerk in de tweede helft van de twintigste eeuw. Ging het voor die tijd om efficiënte inzet van personeel en het beheersen van kosten, aan het einde van de eeuw was de mens de vitale factor in de opbouw van een organisatie: arbeid transformeerde van kostenpost in een kwaliteit met toegevoegde waarde. Deze aanname veranderde niet alleen het vakgebied, het zorgde ook voor een andere aanpak in organisaties.
Jaren zestig
De oorzaak van deze veranderingen had onder andere te maken met ontwikkelingen in de samenleving in de jaren zestig. De babyboom generatie maakte zich los van de aannames van hun ouders. De eigen keuze werd leidend. Jongeren eisten inspraak op. Autoriteit en hiërarchie kwamen onder druk te staan. Deze ontwikkelingen – noem het gerust een revolutie – veranderden ook de kijk op de inzet van arbeid. De afdeling personeel en organisatie werd uiteindelijk meer dan een effectieve loonadministratie of planmachine van arbeid. Het ging om het serieus nemen van mensen en hun talenten. Het ging steeds meer om welzijn en geluk.
Gamechanger
De corona-pandemie heeft werk en mobiliteit sinds maart 2020 op zijn kop gezet. Het is een gamechanger, net als de opstand van jonge generatie in de jaren zestig van de vorige eeuw. Het verschil met de jaren zestig is wel dat dit keer niet een nieuwe generatie zijn rechten opeist, maar een virus de wereld in een nieuwe realiteit manoeuvreert. Een ander verschil met de jaren zestig is dat het toen ging over vrijheid, terwijl voor heel veel mensen de coronaregels als beperking van vrijheid worden beleefd. De maatschappelijke onderstroom rond het ‘anders werken’ en daarmee flexibele en duurzame mobiliteit in tijden van corona is nog niet tot bedaren gebracht.
De maatschappelijke onderstroom rond het ‘anders werken’ en daarmee flexibele en duurzame mobiliteit in tijden van corona is nog niet tot bedaren gebracht
Deze onderstroom heeft te maken met een groeiend besef dat het gedachteloos opvoeren van mobiliteit een doodlopende weg is. De communicatietechniek is er om samen te werken zonder permanent van hot naar her te hollen. We hebben er massaal mee geoefend. Dat neemt niet weg dat de gamechanger een feit is en dat een pleidooi voor anders werken en anders reizen vraagt om serieuze reflectie. Al was het maar omdat experts in onze tijd belangrijke ambassadeurs zijn van maatschappelijke veranderingen.
Bij wie moet je zijn?
Universiteiten en hogescholen zijn de aangewezen plaatsen waar je deskundigen zou moeten vinden. Er zijn plaatsen waar dit gebeurt. De Universiteit Utrecht heeft de Future of Work Hub ingericht. En de overheid heeft ook een eigen kennisinstituut voor mobiliteit. Toch is er nog geen overkoepelende vakgebied ‘toekomst van werk en flexibele en duurzame mobiliteit’, terwijl deze twee thema’s in het maatschappelijk debat én in de praktijk wel degelijk samenhangen.
Toch is er nog geen overkoepelende vakgebied ‘toekomst van werk en flexibele en duurzame mobiliteit’…
Toch bestaat er geen opleiding of specialisatie over ‘de toekomst van werk en mobiliteit’, die leidinggevenden van de toekomst in staat stelt organisaties op te bouwen waarin arbeid en mobiliteit op een slimme manier samenhangen. Deze nieuwe geïntegreerde discipline heeft experts nodig, verenigd in een kenniscentrum voor toekomst van werk & flexibele en duurzame mobiliteit. De Coalitie Anders Reizen wil daartoe een eerste stap zetten met hierbij de oproep: wat zijn jouw ideeën?
Een andere samenleving
De organisaties die flexibele manieren van werken bepleiten zijn zoals de jongeren van de jaren zestig die op de barricades stonden voor een andere samenleving. Dit keer gaat het over eerlijk delen van ruimte, aandacht voor elkaars welzijn en een verantwoordelijke omgang met mobiliteit. Deze waarden verankeren in onderzoek en onderwijs over de toekomst van werk in combinatie met duurzame mobiliteit, zijn een logische vervolgstap. Terug naar de jaren vijftig was voor de jongeren van 1968 geen optie. Terug naar het oude normaal is voor organisaties in 2021 ondenkbaar. Daarvoor staat er dit keer te veel op het spel. Er komt een nieuw vakgebied aan. De experts van de toekomst zullen hierover in een niet al te verre toekomst haarscherp meer kunnen vertellen.
Hugo Houppermans, directeur Coalitie Anders Reizen
Over de Coalitie Anders Reizen
De Coalitie Anders Reizen is een missie-gedreven samenwerkingsverband van 80 bedrijven. De Coalitie faciliteert bedrijven en het publieke debat om tot individuele en gezamenlijke acties te komen. De gemeenschappelijke ambitie van Anders Reizen is de CO2-uitstoot van zakelijk reizen te halveren in 2030 (per fte t.o.v. 2016). Hiervoor deelt het netwerk kennis en ‘best practices’ met elkaar.
Artikel-reeks over het werken van de toekomst en flexibele mobiliteit
Onder leiding van Laurentien van Oranje gingen stakeholders uit diverse branches met elkaar in gesprek over de vraag wat ‘hybride’ werken betekent voor een organisatie, en hoe je dit organiseert. In een serie artikelen blikken we terug op de panelgesprekken daarover, georganiseerd door de Coalitie Anders Reizen. Dit artikel is de eerste van de reeks.
