De gemeente Rotterdam begint het nieuwe jaar goed. Per 1 januari gaat de nieuwe reiskostenregeling in, die medewerkers extra stimuleert om duurzaam te reizen. HR-beleidsadviseur Arie de Boed vertelt over de Rotterdamse aanpak. ‘Onze plannen zijn niet gebaseerd op loze beloftes, maar onderbouwd met harde data.’
OV 100 % vergoed, vergoeding fiets flink omhoog
Geen woorden maar daden, niet lullen maar poetsen – kreten die ze bij de gemeente Rotterdam serieus nemen. De gemeente ondertekende de ‘intentieverklaring klimaatakkoord duurzame mobiliteit Rotterdam’, waarmee commitment is aangegaan voor 50% CO2 reductie op werkgerelateerd personenvervoer in 2030. Daarnaast is de gemeente fietsambassadeur, wil het voorloper zijn in de regio als het gaat om duurzame mobiliteit én wil een aantrekkelijk werkgever blijven. Dat moet ook wel, want de stad kampt met toenemende verkeers- en parkeerdruk en negatieve gevolgen zoals afnemende luchtkwaliteit. Voor alle vormen van vervoer moet op een slimme manier worden nagedacht om een prettige en bereikbare stad te blijven. Kortom: duurzaamheid is een belangrijk thema voor Rotterdam. En dus kon de verduurzaming van het eigen mobiliteitsbeleid met het oog op de medewerkers niet achterblijven. Gemeente Rotterdam stimuleert haar werknemers om zoveel mogelijk gezonde en duurzame vervoersmiddelen te gebruiken, zoals het OV, de fiets en deelvervoer. Een OV-mobiliteitskaart voor woon-werkverkeer is onderdeel van de nieuwe reiskostenregeling.
Vanaf het nieuwe jaar kunnen alle medewerkers gebruik maken van de nieuwe reiskostenregeling. Met de regeling worden ze gestimuleerd om nog meer met de fiets en het ov te reizen en bovendien te wandelen. En per 1 januari worden ov-reizen voor woon-werkverkeer volledig vergoed. Vanaf 1 april gaat bovendien de vergoeding van fietskilometers flink omhoog, van 8 naar 15 cent per kilometer. De vergoeding voor autokilometers blijft 8 cent per kilometer.
Geen loze beloftes
HR-beleidsadviseur Arie de Boed is nauw betrokken geweest bij het opstellen en invoeren van de nieuwe regeling. In het begin liepen de gemoederen daarbij wel eens hoog op. “De nieuwe regeling raakt vrijwel iedereen en roept veel vragen op bij collega’s die op één of andere manier toch een uitzonderlijke situatie hebben. Vragen werden gesteld als: wat betekent dat voor mij? Ga ik er op vooruit? Of op achteruit? Mensen willen zelf bepalen hoe ze naar hun werk reizen, en daar een kostendekkende vergoeding voor krijgen.”
Hoe je collega’s toch meekrijgt? Door veel gesprekken te voeren. Met collega’s in alle afdelingen, directies, ondernemingsraad en de vakbonden. En door je eerst heel goed voor te bereiden, vertelt De Boed. “We hadden een heldere businesscase, waarin we rekening hebben gehouden met de wensen van medewerkers en trends zoals hybride werken. Daarbij keken we niet alleen naar de CO2-winst, maar ook naar de financiële kosten en baten. We hebben onze plannen niet gebaseerd op loze beloftes, maar onderbouwd met harde data. Dat hielp enorm in de afstemming.” Een andere belangrijke uitkomst van de gesprekken, die volgens De Boed soepel verliepen is hoe is omgegaan met bijzondere situaties. De Boed: “We werken graag voor de Rotterdammers en gaan binnen de gemeente ook uit van de mens, daarom is in de nieuwe regeling rekening gehouden met bijzondere situaties van medewerkers die voor woon- werkverkeer afhankelijk zijn van de auto.”
Digitaal platform
Na een periode van doorrekenen, voorbereiden en afstemmen ging het snel. Op z’n Rotterdams werden de handen uit de mouwen gestoken: in een half jaar werd met succes onderhandeld met de vakbonden, lag er een nieuw beleid én werd er – na een intensief aanbestedingsproces – een digitaal mobiliteitsplatform aangekocht van Shuttel.
Met dat online platform kunnen medewerkers van de gemeente Rotterdam vanaf volgend jaar hun reizen vastleggen en declareren. Medewerkers bepalen zelf hoe ze reizen en kunnen dan eenvoudig declareren. Een bijkomend voordeel is dat er inzicht komt in de CO2-uitstoot van zakelijke reizen. En op grond van de reisgegevens kan gekeken worden of en hoe duurzamer reizen verder kan worden gestimuleerd.
Het mobiliteitsplatform biedt daarvoor veel mogelijkheden, bijvoorbeeld door in de toekomst in- en uitchecken in het OV via je telefoon te regelen. Hetzelfde geldt voor het regelen van je deelvervoer. Je krijgt als reiziger inzicht in je CO2-uitstoot en duurzaam reisadvies op maat (‘15 % van je collega’s legt deze reis met de fiets af, heb je daar wel eens aan gedacht?’). De Boed: “De komende 1-2 jaar kijken we welke nieuwe functionaliteiten we stap voor stap gaan toevoegen. We kijken daarbij steeds naar wat wel en niet werkt. We delen onze ervaringen graag met het Anders Reizen-netwerk, we merken dat er veel interesse voor is.”
Werk maken van deelvervoer
Heeft de gemeente Rotterdam nog meer op de planning staan, als het gaat om duurzame mobiliteit? “Jazeker. In 2023 en 2024 gaan we werk maken van deelmobiliteit. We willen dat alle dienstreizen emissievrij afgelegd worden, waarbij OV, fiets en deelvervoer de hoofdrol spelen. Dat vermindert de ‘verkeers- en parkeerdruk in de stad hierdoor verduurzamen we als gemeente zelf en leveren tegelijk een positieve bijdrage aan de stad .”
3 lessen van Gemeente Rotterdam
• Kijk wat er speelt in je organisatie en gebruik dat slim. “Zijn er ambities geformuleerd, bijvoorbeeld op het gebied van vitaliteit, flexibel werken of klimaat? Hang daar dan het nieuwe mobiliteitsbeleid aan op.”
• Maak een duidelijke businesscase. “We begonnen met een mobiliteitsscan, maar daar hield het voor ons niet op, wij hebben daar euro’s aan vastgehangen.”
• Haal weerstand van tevoren al op. “Steek je voelhorens uit: waar moet je rekening mee houden? Waar kun je samen een oplossing vinden? Anders krijg je het gedoe achteraf.”